اثر متقابل تنش خشکی و کود دامی بر اجزاء عملکرد، میزان اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در زیرهسبز(cuminum cyminum l.)

کود دامی ضمن تأمین عناصر مورد نیاز گیاه با افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک باعث افزایش رشد، عملکرد، کیفیت و میزان اسانس در گیاهان دارویی می شود. به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر عملکرد و اجزاء آن، میزان اسانس و شاخصهای شیمیایی اسانس گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 83-82 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک- زابل در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دفعات آبیاری در سه سطح (2، 3 و 4 بار آبیاری) و کود دامی در دو سطح (مصرف و عدم مصرف 20 تن در هکتار کود گاوی پوسیده) بود. مقایسه میانگین داده ها نشان داد صفات تعداد چتر در بوته، تعداد بذر در گیاه، وزن هزار دانه، عملکردهای بیولوژیک، کاه و دانه به طور معنی داری تحت تأثیر تیمارهای آبیاری واقع شدند. عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در اثر استفاده از کود دامی حدود 15 درصد افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در تیمار سه بار آبیاری با مصرف کود دامی بدست آمد. نتایج نشان داد در صورت استفاده از کود دامی میتوان از دفعات آبیاری کاست و عملکرد مناسب را بدست آورد. کوددامی و تنش خشکی باعث افزایش درصد اسانس و میزان شاخصهای شیمیایی آن شد. بیشترین میزان کومینآلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سهبار آبیاری با مصرف کود دامی بدست آمد. نتایج آزمایش، حاکی از وجود رابطه بین غلظت ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک میباشد.